Identyfikacja gwintów – tabela, wymiarowanie, rodzaje
Chociaż gwinty mogą wydawać się prostym elementem w świecie techniki, prawda jest taka, że są one bardziej skomplikowane, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Właściwa identyfikacja gwintów to klucz do efektywnej pracy z nimi. Bez tego możemy znaleźć się w kłopotliwej sytuacji, gdzie nie jesteśmy pewni, który gwint pasuje do którego otworu, co może prowadzić do poważnych problemów w konstrukcji. Ale bez obaw! Ten artykuł jest tu, aby pomóc Ci zrozumieć, jak poruszać się po świecie gwintów.
Czym jest gwint?
Gwint to spiralny rowek wzdłuż długiej powierzchni, najczęściej stosowany w śrubach i nakrętkach. Są one kluczowe dla wielu dziedzin techniki, od budowy maszyn po naprawy domowe.
Rodzaje gwintów
Gwinty można podzielić na różne kategorie, w zależności od ich kształtu, rozmiaru i zastosowania. Oto kilka najważniejszych:
- gwinty metryczne: najbardziej powszechne, używane na całym świecie w większości zastosowań. Są one zdefiniowane przez ich średnicę i skok;
- gwinty calowe: najpopularniejsze gwinty stosowane w pneumatyce, ich rozmiar jest definiowany przez ilość gwintów na cal;
- gwinty rurowe: są one specjalnie zaprojektowane do tworzenia szczelnych połączeń w instalacjach hydraulicznych i pneumatycznych;
- gwinty trapezowe: stosowane w mechanizmach, które wymagają dużego momentu obrotowego, takich jak śruby bezkońcowe.
Jak identyfikować gwinty?
Identyfikacja gwintów to proces, który pozwala nam dowiedzieć się, jaki jest rozmiar i typ gwintu, który mamy przed sobą. To bardzo ważne, ponieważ niewłaściwe dobranie gwintów może prowadzić do uszkodzenia części lub niewłaściwego działania mechanizmu. Oto kilka kroków, które pomogą Ci zidentyfikować gwinty:
- sprawdź kształt: przyjrzyj się gwintowi. Jeśli jest to gwint trapezowy, będzie miał wyraźny, trójkątny kształt;
- użyj suwmiarki: suwmiarka to narzędzie, które pozwoli Ci dokładnie zmierzyć średnicę gwintu;
- zmierz skok: skok gwintu to odległość między dwoma kolejnymi wierzchołkami. Można go zmierzyć za pomocą narzędzia do pomiaru skoku gwintu;
- sprawdź standard: wiele gwintów jest oznaczonych według standardu, który definiuje ich rozmiar i kształt. Może to być na przykład standard metryczny (M) lub calowy (UNC, UNF).
Tabela gwintów
Tabela gwintów to narzędzie, które pozwala na szybkie odnalezienie informacji o konkretnym gwincie. Może zawierać różne informacje, takie jak średnica, skok, kąt gwintu, a nawet siła, jaką może przekazać. Takie tabele są bardzo przydatne w warsztatach, ponieważ pozwalają na szybkie znalezienie odpowiedniego gwintu do danego zastosowania.
Wymiarowanie gwintów
Wymiarowanie gwintów jest procesem określania ich rozmiarów i wymiarów. Jest to ważne dla zapewnienia prawidłowego dopasowania i funkcjonowania mechanizmów. Główne wymiary, które są mierzone w gwintach, to:
- średnica zewnętrzna: to największa średnica gwintu, mierzona od wierzchołka do wierzchołka;
- średnica wewnętrzna: to najmniejsza średnica gwintu, mierzona od dna do dna gwintu;
- skok: jak wcześniej wspomniano, skok to odległość między dwoma kolejnymi wierzchołkami gwintu.
Połączenia gwintowane
Połączenia gwintowane są fundamentem wielu konstrukcji i mechanizmów, które widzimy i z którymi pracujemy na co dzień. Od prostych śrub i nakrętek, po skomplikowane zestawy sprzęgłowe, połączenia gwintowane oferują wyjątkowe możliwości dla inżynierów i hobbystów.
Połączenie gwintowane polega na wprowadzeniu dwóch elementów z gwintem, takich jak śruba i nakrętka, jeden do drugiego. Kiedy te dwa elementy są skręcane razem, gwinty zapadają się w siebie, tworząc silne i trwałe połączenie, które można łatwo zdemontować.
Jedną z największych zalet połączeń gwintowanych jest możliwość ich regulacji. Można je łatwo zacieśnić lub poluzować, co pozwala na precyzyjną regulację napięcia i dopasowania. To czyni je idealnymi do wielu zastosowań, od montażu mebli, przez konstrukcje maszyn, aż po naprawy samochodów.
Jednak pamiętaj, że prawidłowe połączenie gwintowane wymaga odpowiedniego dobrania gwintów. To dlatego tak ważne jest zrozumienie i stosowanie zasad identyfikacji gwintów. Z dobrą wiedzą i praktyką, połączenia gwintowane mogą stać się niezwykle skutecznym narzędziem w twoim arsenale inżynieryjnym.
Pomiar suwmiarką - wymiary | Pomiar sprawdzianem | Typ gwintu | |||||
średnica zewn. rozmiary [mm] | średnica wewn. rozmiary [mm] | ilość zwojów na cal | skok gwintu [mm] | calowy rurowy BSP BSPT | metryczny | calowy UNF UN UNS (JIC, ORFS) | calowy rurowy NPT NPTF |
7,8 ÷ 8 | 6,8 ÷ 7 | 1 | M8x1 | ||||
9,3 ÷ 9,7 | 8,5 ÷ 8,9 | 28 | (0,91) | 1/8 | |||
9,3 ÷ 9,7 | 8,5 ÷ 8,9 | 27 | (0,95) | 1/8” | |||
9,7 ÷ 9,9 | 8,2 ÷ 8,6 | 1,5 | M10x1,5 | ||||
9,7 ÷ 9,9 | 8,7 ÷ 9,1 | 1 | M10x1 | ||||
10,9 ÷ 11,1 | 9,7 ÷ 10 | 20 | (1,27) | 7/16”-20 | |||
11,6 ÷ 11,9 | 10,2 ÷ 10,6 | 1,5 | M12x1,5 | ||||
12,4 ÷ 12,7 | 11,3 ÷ 11,6 | 20 | (1,27) | 1/2”-20 | |||
12,9 ÷ 13,1 | 11,4 ÷ 11,9 | 19 | (1,34) | 1/4 | |||
12,9 ÷ 13,1 | 11,4 ÷ 11,9 | 18 | (1,41) | 1/4” | |||
13,6 ÷ 13,9 | 12,2 ÷ 12,6 | 1,5 | M14x1,5 | ||||
14 ÷ 14,3 | 12,7 ÷ 13 | 18 | (1,41) | 9/16”-18 | |||
15,5 ÷ 15,8 | 14,4 ÷ 14,7 | 18 | (1,41) | 5/8”-18 | |||
15,6 ÷ 15,9 | 14,2 ÷ 14,6 | 1,5 | M16x1,5 | ||||
16,3 ÷ 16,6 | 14,9 ÷ 15,4 | 19 | (1,34) | 3/8 | |||
16,3 ÷ 16,6 | 14,9 ÷ 15,4 | 18 | (1,41) | 3/8” | |||
17,1 ÷ 17,4 | 15,8 ÷ 16,1 | 16 | (1,59) | 11/16”-16 | |||
17,6 ÷ 17,9 | 16,2 ÷ 16,6 | 1,5 | M18x1,5 | ||||
18,7 ÷ 19 | 17,3 ÷ 17,6 | 16 | (1,59) | 3/4”-16 | |||
19,6 ÷ 19,9 | 18,2 ÷ 18,6 | 1,5 | M20x1,5 | ||||
20,3 ÷ 20,6 | 18,9 ÷ 19,3 | 16 | (1,59) | 13/16”-16 | |||
20,5 ÷ 20,9 | 18,6 ÷ 19 | 14 | (1,81) | 1/2 | |||
20,7 ÷ 21,1 | 18,3 ÷ 18,7 | 14 | (1,81) | 1/2” | |||
21,6 ÷ 21,9 | 20,2 ÷ 20,6 | 1,5 | M22x1,5 | ||||
22 ÷ 22,2 | 20,2 ÷ 20,5 | 14 | (1,81) | 7/8”-14 | |||
22,6 ÷ 22,9 | 20,6 ÷ 21 | 14 | (1,81) | 5/8 | |||
23,6 ÷ 23,9 | 22,2 ÷ 22,6 | 1,5 | M24x1,5 | ||||
25,1 ÷ 25,4 | 23,4 ÷ 23,8 | 14 | (1,81) | 1”-14 | |||
25,6 ÷ 25,9 | 24,2 ÷ 24,6 | 1,5 | M26x1,5 | ||||
26,1 ÷ 26,4 | 24,1 ÷ 24,5 | 14 | (1,81) | ||||
26,3 ÷ 26,7 | 23,7 ÷ 24,1 | 14 | (1,81) | 3/4 | 3/4” | ||
26,6 ÷ 26,9 | 24,3 ÷ -24,7 | 12 | 2,12 | 1.1/16”-12 | |||
26,6 ÷ 26,9 | 24,6 ÷ 25 | 2 | M27x2 | ||||
26,6 ÷ 26,9 | 25,2 ÷ 25,6 | 1,5 | M27x1,5 | ||||
27,6 ÷ 27,9 | 26,2 ÷ 26,6 | 1,5 | M28x1,5 | ||||
29,6 ÷ 29,9 | 27,4 ÷ 27,8 | 2 | M30x2 | ||||
29,6 ÷ 29,9 | 28,2 ÷ 28,6 | 1,5 | M30x1,5 | ||||
29,8 ÷ 30,1 | 27,6 ÷ 27,9 | 12 | (2,12) | 1.3/16”-12 | |||
29,8 ÷ 30,2 | 27,8 ÷ 28,1 | 14 | (1,81) | 7/8 | |||
32,6 ÷ 32,9 | 30,5 ÷ 30,9 | 2 | M33x2 | ||||
32,6 ÷ 32,9 | 31,2 ÷ 31,6 | 1,5 | M33x1,5 | ||||
33 ÷ 33,2 | 30,3 ÷ 30,8 | 11 | (2,31) | 1 | |||
33 ÷ 33,3 | 30,8 ÷ 31,2 | 12 | (2,12) | 1.5/16”-12 | |||
32,9 ÷ 33,4 | 30,3 ÷ 30,8 | 11,5 | (2,21) | 1” | |||
35,6 ÷ 35,9 | 33,4 ÷ 33,8 | 2 | M36x2 | ||||
36,2 ÷ 36,5 | 34,3 ÷ 34,7 | 12 | (2,12) | 1.7/16”-12 | |||
37,6 ÷ 37,9 | 34,8 ÷ 35,1 | 11 | (2,31) | 1.1/8 | |||
37,6 ÷ 37,9 | 36,2 ÷ 36,6 | 1,5 | M38x1,5 | ||||
40,9 ÷ 41,2 | 38,7 ÷ 39,1 | 12 | (2,12) | 1.5/8”-12 | |||
41,6 ÷ 41,9 | 39,4 ÷ 39,8 | 2 | M42x2 | ||||
41,5 ÷ 41,9 | 39 ÷ 39,5 | 11 | (2,31) | 1.1/4 | |||
41,4 ÷ 42 | 39,2 ÷ 39,6 | 11,5 | (2,21) | 1. 1/4” | |||
42,5 ÷ 42,8 | 40,6 ÷ 41 | (2,12) | 1.11/16”-12 | ||||
44,6 ÷ 44,9 | 42,4 ÷ 42,8 | 2 | M45x2 | ||||
44,6 ÷ 44,9 | 43,2 ÷ 43,6 | 1,5 | M45x1,5 | ||||
47,3 ÷ 47,6 | 45,1 ÷ 45,5 | 12 | (2,12) | 1.7/8”-12 | |||
47,4 ÷ 47,8 | 44,8 ÷ 45,3 | 11 | (2,31) | 1.1/2 | |||
47,3 ÷ 47,9 | 45,1 ÷ 45,5 | 11,5 | (2,21) | 1. 1/2” | |||
50,5 ÷ 50,8 | 48,6 ÷ 49 | 12 | (2,12) | 2”-12 | |||
51,6 ÷ 51,9 | 49,4 ÷ 49,6 | 2 | M52x2 | ||||
51,6 ÷ 51,9 | 50,2 ÷ 50,6 | 1,5 | M52x1,5 | ||||
59,4 ÷ 59,8 | 56,5 ÷ 56,8 | 11 | (2,31) | 2 | |||
59,9 ÷ 60,2 | 56,4 ÷ 56,7 | 11,5 | (2,21) | 2” | |||
63,3 ÷ 63,6 | 61,3 ÷ 61,8 | 12 | (2,12) | 2. 1/2”-12 | |||
64,6 ÷ 64,9 | 62,6 ÷ 63 | 2 | M65x2 | ||||
65,4 ÷ 65,7 | 62,7 ÷ 63 | 11 | (2,31) | 2.1/4 | |||
72,7 ÷ 73 | 68,8 ÷ 69,1 | 8 | (3,175) | 2. 1/2” | |||
74,9 ÷ 75,2 | 72,2 ÷ 72,5 | 11 | (2,31) | 2.1/2 | |||
87,5 ÷ 87,9 | 84,9 ÷ 85,3 | 11 | (2,31) | 3 | |||
88,5 ÷ 88,9 | 84,7 ÷ 85,1 | 8 | (3,175) | 3” | |||
112,6 ÷ 113 | 110,1 ÷ 110,5 | 11 | (2,31) | 4 | |||
113,9 ÷ 114,3 | 110,2 ÷ 110,6 | 8 | (3,175) | 4” | |||
129,4 ÷ 129,8 | 123,2 ÷ 124 | 6 | M130x6 | ||||
138 ÷ 138,4 | 135,5 ÷ 135,9 | 11 | (2,31) | 5 | |||
139,4 ÷ 139,7 | 127,5 ÷ 127,9 | 9,7 | 5. 1/2”- (DIN 11) | ||||
139,8 ÷ 141,3 | 8 | (3,175) | 5” | ||||
163,4 ÷ 163,8 | 160,9 ÷ 161,4 | 11 | (2,31) | 6 | |||
167,8 ÷ 168,3 | 8 | (3,175) | 6” | ||||
218,5 ÷ 219 | 8 | (3,175) | 8” |